Samochody osobowe podlegają akcyzie. W Polsce. To znacząco podnosi cenę – przykładowo dla samochodów spalinowych o pojemności silnika powyżej 2000cm3 akcyza to aż 18,6% wartości pojazdu. Zasada ta uderza także w podatników korzystających z samochodów na podstawie umowy najmu długoterminowego albo leasingu. Ktoś musi przecież kupić taki pojazd i zapłacić akcyzę w cenie. Potem zaś ten ktoś przenosi wartość akcyzy np. na najemcę lub leasingobiorcę (uwzględnia ją w racie miesięcznej). Podatnicy szukają alternatywy. Jednym z „ambitnych” pomysłów jest wynajem lub leasing samochodu od zagranicznej firmy (np. leasingowej). Z jednej strony, w innych krajach UE nie ma akcyzy. Z drugiej – wynajem to przecież nie jest nabycie pojazdu. Po zakończeniu umowy, auto podlega zwrotowi. Stwarza to wrażenie, że ciężaru akcyzy można w takich przypadkach uniknąć.
Czy aby na pewno? Sprawdźmy to, posługując się przykładem z życia.
Przykład z życia: pan Arkadiusz prowadzi kancelarię radcy prawnego. Zamarzył mu się samochód klasy premium z trzylitrowym dieslem. Ale to dodatkowo 18,6% akcyzy, stąd pomysł by skorzystać z czeskiej firmy leasingowej. Co prawda pan Arkadiusz musiałby jeździć przez trzy lata autem na tablicach z Ołomuńca, ale w obliczu potencjalnej oszczędności 18,6% ceny to niewielkie wyrzeczenie.
WNT samochodu osobowego podlega akcyzie. Można się spierać, czy przemieszczenie pojazdu bez jego sprzedaży stanowi WNT. Organy podatkowe od lat konsekwentnie doszukiwały się w takich przypadkach akcyzy. Twierdziły, że również w przypadku umów leasingowych czy najmu dochodzi do nabycia prawa do rozporządzania samochodami osobowymi jak właściciel wraz z zawarciem umów najmu (np. interpretacja z 21 stycznia 2019 r. sygn. 0111-KDIB3-3.4013.272.2018.1.JS). Organy zwracają uwagę dodatkowo na art. 100 ust. 5 pkt 9 AKC. Zgodnie z tym przepisem, za sprzedaż samochodu osobowego uznaje się jego użycie na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej (np. interpretacja z 16 lutego 2018 r. sygn. 0111-KDIB3-3.4013.265.2017.1.JS). A przemieszczając auto z innego kraju aby nim jeździć np. przez 3 lata to właśnie takie użycie. A więc akcyza – choć nakładana z nieco innej strony (i z nieco innego „paragrafu”).
Być może jednak praktyka podatkowa pójdzie w innym kierunku.
To za sprawą orzecznictwa NSA. Przykładowo, w wyroku z 29 marca 2023 r. (sygn. I GSK 2247/19) sąd orzekł, że w sytuacji najmu długoterminowego samochodu z Niemiec, którego najemca nie będzie rejestrował w Polsce, nie powstanie obowiązek podatkowy w podatku akcyzowym w związku z wewnątrzwspólnotowym nabyciem samochodu osobowego. Kluczowym jest, czy dochodzi do nabycia prawa rozporządzania samochodem osobowym jak właściciel przy najmie samochodów osobowych. Sąd przywołał art. 336 KC, zgodnie z którym „posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny)”.
Zdaniem sądu, posiadacz zależny włada rzeczą „jak” osoba mająca określone prawo, np. użytkowania, zastawu, najmu, dzierżawy, użyczenia lub innej podobnej formy korzystania z rzeczy, z którym łączy się wprawdzie określone władztwo nad rzeczą, lecz nierównoznaczne z władztwem nad rzeczą „jak właściciel” i możliwością dokonywania przeniesienia prawa do rozporządzania taką rzeczą jak właściciel. Skutkiem najmu nie jest uzyskanie przez stronę uprawnienia do rozporządzania nim jak właściciel lecz czasowe użycie samochodu. Zatem w przypadku najmu długoterminowego, najemca nie nabywa prawa do rozporządzania samochodem osobowym jak właściciel, a w konsekwencji nie ma WNT. A to brak obowiązku podatkowego w akcyzie.
Czy czeka nas rewolucja? Kolejna fala leasingowanych aut z „przyjaznych” akcyzowo jurysdykcji? Czas pokaże. Ale jeśli mają Państwo akcyzowe pytania – zachęcamy do zapoznania się z ofertą SOLVEO już dziś.
