Przepisy art. 22 ust. 2-2e ustawy o VAT określają szczególne reguły rozliczeń VAT w transakcjach łańcuchowych. O klasyfikacji VAT decydują warunki organizacji wysyłki i transportu towaru albo warunki dostawy (np. reguły Incoterms). Zasady te dotyczą towarów, które są wysyłane lub transportowane (i) z terytorium kraju na terytorium państwa trzeciego oraz (ii) z terytorium jednego państwa członkowskiego na terytorium innego państwa członkowskiego.
Nie wyczerpuje to więc spectrum międzynarodowych transakcji towarowych. Uważne oko zauważy, że reguły te nie dotyczą przywozu towarów spoza UE. Nie znajdują więc zastosowania te zasady do łańcuchowych transakcji importowych. Dla nich ważny jest art. 22 ust. 4 ustawy o VAT, zgodnie z którym w przypadku gdy miejscem rozpoczęcia wysyłki lub transportu towarów jest terytorium państwa trzeciego, dostawę towarów dokonywaną przez podatnika lub podatnika podatku od wartości dodanej, który jest również podatnikiem z tytułu importu albo zaimportowania tych towarów, uważa się za dokonaną na terytorium państwa członkowskiego importu albo zaimportowania tych towarów. Takich właśnie transakcji dotyczy interpretacja indywidualna Dyrektora KIS 0111-KDIB3-3.4012.647.2022.1.PJ.
Sprawa dotyczyła importu węgla z Mozambiku. Szwajcarski sprzedawca „A” dostarczał towar pośrednikowi „B” (na warunkach FOB Maputo, a więc jeszcze w Afryce). Towar trafił do składu celnego w Polsce, gdzie nabył go ostateczny nabywca „C”. Organ uznał, że to ostateczny nabywca „C” jest importerem węgla. Z kolei pośrednik „B” dokonał swojej sprzedaży poza obszarem UE i nie wywoła ona skutków VAT. Co ciekawe, niezależnie od tego, że to „B” wprowadził węgiel do składu celnego w Polsce.
