Chociaż ryczałt od dochodów spółek, czyli tzw. estoński CIT, znajduje się w polskim porządku prawnym już dwa lata, to nie brakuje wątpliwości odnoszących się do tej formy opodatkowania. Nie dziwi więc wiele wniosków o wydanie interpretacji w tym obszarze. Jedna z takich interpretacji została wydana w dniu 20 lutego 2023 r. (sygn. 0111-KDIB1-2.4010.745.2022.2.AK) i z jej lektury możemy dowiedzieć się jakie konsekwencje w zakresie estońskiego CIT będzie miało powiernicze nabycie udziałów.
Spółka występująca o wydanie interpretacji podjęła decyzję o wyborze ryczałtu od dochodów spółek. Rozważała również, że w przyszłości wystąpi w roli strony umowy powiernictwa, na podstawie której osoba fizyczna, niebędąca udziałowcem spółki, lub inna osoba prawna pełnić będzie rolę powierzającego, a spółka funkcję powiernika. Zadaniem powiernika byłoby zobowiązanie się do nabycia w imieniu własnym, lecz na rzecz powierzającego, jednostek uczestnictwa w otwartym funduszu inwestycyjnym. W związku z powyższym spółka postanowiła zadać pytanie Dyrektorowi Krajowej Informacji Skarbowej, czy zawarcie przez nią występującą w roli powiernika – umowy powiernictwa i nabycie w wykonaniu tejże umowy (w imieniu własnym, lecz na rzecz powierzającego) jednostek uczestnictwa będzie skutkowało wykluczeniem spółki z możliwości korzystania z estońskiego CIT.
Spółka stanęła na stanowisku, że nie straci tego prawa, ponieważ w rzeczywistości nie będzie ona posiadała tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym, jak również nie będzie beneficjentem stosunku prawnego o charakterze powierniczym, jak również po stronie beneficjentów takiego stosunku nie znajdą się jej udziałowcy.
Organ podatkowy z odmiennym punktem widzenia
Fiskus był jednak odmiennego zdania – stwierdził, że zawarcie przez spółkę umowy powiernictwa oraz nabycie przez spółkę na rzecz powierzającego jednostek uczestnictwa będzie się dla spółki wiązało z utratą prawa do estońskiego CIT.
Prezentując swoje stanowisko w kwestii interpretacji art. 28j ust. 1 pkt 5 ustawy o CIT Dyrektor KIS wskazywał na zasadę pierwszeństwa wykładni językowej. W opinii organu z literalnej interpretacji tego przepisu należy wywieść, iż chodzi o każde posiadanie tytułów uczestnictwa, w tym również w wykonaniu umowy powiernictwa. Jednocześnie organ wskazał, że z treści tego przepisu nie wynika, że ustawodawca w przypadku posiadania tytułów uczestnictwa miał na myśli inne niż formalne znaczenie pojęcia „posiadania”.
Jak widać pomimo, że ryczałt od dochodów spółek istnieje już w przepisach od dwóch lat i w tym czasie nie brakowało zmian, które były przyjmowane pozytywnie przez przedsiębiorców, to wciąż nie brakuje jasności co do szczegółów jego zastosowania.
