Ostatnie tygodnie pokazują, że w obliczu tragedii Polacy potrafią się zjednoczyć – od jakiegoś czasu oglądać możemy bowiem przejawy oddolnej pomocy uchodźcom uciekającym z objętej wojną Ukrainy. Pomocy w różnych formach udzielają zarówno osoby fizyczne jak i przedsiębiorcy. Dobroczynność może przynieść korzyści na gruncie podatkowym.
Specustawą z dnia 12 marca 2022 r. zarówno do ustawy o CIT, jak i ustawy o PIT, wprowadzone zostały nowe uprawnienia związane z przekazaniem darowizn. Prawodawca przewidział możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu wydatków na nabycie lub wytworzenie rzeczy lub praw będących przedmiotem darowizny na cele związane z przeciwdziałaniem skutkom wojny na Ukrainie. Aby zaliczyć przekazaną darowiznę do kosztów uzyskania przychodu, musi być ona przekazana w okresie od 24 lutego do 31 grudnia 2022 r. na rzecz:
- organizacji pożytku publicznego lub równoważnej działającej w Ukrainie,
- jednostek samorządu terytorialnego,
- Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych,
- podmiotów wykonujących na terytorium Polski lub Ukrainy działalność leczniczą.
Dodatkowo do kosztów uzyskania przychodu będą zaliczane koszty poniesione z tytułu nieodpłatnego świadczenia przeznaczonego na wskazane cele, realizowanego w analogicznym okresie. Oczywiście, pojawiają się pewne wątpliwości. Najważniejsza to odpowiedź na pytanie, czy wartość niektórych z przekazanych darowizn można odliczyć od podstawy opodatkowania.
Zasada ogólna jest bowiem taka, że albo odliczenie od dochodu, albo zaliczenie w KUP. Rzecz w tym, że sytuacja jest nadzwyczajna. Nie pierwszy już niestety raz. Podobny w gruncie rzeczy mechanizm zastosowano w przypadku darowizn przekazywanych na cele walki z COVID-19. Wówczas jednak ustawodawca wyraźnie wskazał, że darowizny można jednocześnie zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów oraz odliczyć od podstawy opodatkowania.
W przypadku darowizn przekazywanych na przeciwdziałanie skutkom wojny na Ukrainie, przepisu takiego zabrakło. Niemniej, tu konstrukcja rozwiązania jest inna. Preferencja wynikająca ze specustawy umożliwia zaliczanie wydatku do KUP. Nie rozszerza zaś odliczalności darowizn od dochodu. Wszędzie tam, gdzie obydwie instytucje się przenikają, naszym zdaniem możliwe jest jednoczesne ukosztowienie darowizny oraz odliczenie jej od dochodu.
