Czy zapewniając zakwaterowanie i wyżywienie uchodźcom z Ukrainy powinniśmy zapłacić VAT? Stanowisko w tej sprawie zajął niedawno fiskus.
Pytanie do Dyrektora KIS skierowała gminna spółka prowadząca działalność leczniczą. Zawarła ona z gminą porozumienie, na mocy którego zlecono jej zapewnienie zakwaterowania i wyżywienia uchodźcom z Ukrainy. Takie rozwiązanie jest możliwe na mocy ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Specustawa przewiduje, że porozumienie zawierane jest na szczególnych zasadach, poza prawem zamówień publicznych, a spółka otrzymuje za swoje usługi wynagrodzenie. Intencja ustawodawcy jest jasna – ma być szybciej, sprawniej i efektywniej.
I tutaj do gry wkracza fiskus. Okazuje się, że uproszczenie „drogi do celu” poprzez rezygnację ze stosowania prawa zamówień publicznych to jedyne ułatwienie, na które możemy liczyć. Zasady opodatkowania środków pieniężnych otrzymanych w związku z realizacją umów zawartych z jednostkami samorządu terytorialnego pozostają jednak niezmienne. Co to oznacza? Skoro spółka świadczy usługi i otrzymuje za nie wynagrodzenie, istnieje między tymi zdarzeniami bezpośredni związek. Mamy więc do czynienia z odpłatnym świadczeniem usług, które podlega opodatkowaniu VAT. Podstawą opodatkowania będzie w tym przypadku kwota otrzymywanego przez spółkę wynagrodzenia, pomniejszona o podatek należny.
Fiskus stanął na stanowisku, że nabywcą usług świadczonych przez spółkę nie są uchodźcy, lecz gmina, z którą podpisane zostało porozumienie. W związku z tym podmiot udzielający pomocy – czy raczej: świadczący usługi – jest zobowiązany do wystawienia faktury. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej okazał się nieczuły na argumenty wnioskodawcy. Choć zapewnienie zakwaterowania i wyżywienia obywatelom Ukrainy nie ma żadnego związku z działalnością gospodarczą spółki jako podmiotu leczniczego i nie ma celu zarobkowego, VAT – zdaniem fiskusa – się należy.
Przedmiotem interpretacji nie była możliwość skorzystania ze zwolnienia z VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT – zwolnienie wynajmu na cele mieszkaniowe. Z uwagi na zawarcie umowy z Gminą – przepis ten jednak z dużą dozą prawdopodobieństwa również nie znalazłby zastosowania (pozostając w duchu interpretacji ogólnej).
Szerzej: interpretacja indywidualna z 11 października 2022 r., wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (0114-KDIP4-1.4012.444.2022.2.APR).
