Istnieje przekonanie, że transakcja łańcuchowa i transakcja trójstronna to synonimy. Jest to przekonanie mylne. Każda wewnątrzwspólnotowa transakcja trójstronna jest transakcją łańcuchową. Ale nie każda transakcja łańcuchowa jest trójstronna.
Pojęcie „transakcji trójstronnej” (WTT) zarezerwowane jest bowiem dla procedury uproszczonej, o której mowa w art. 135 i następnych ustawy o VAT. WTT rozliczane są na podstawie procedury uproszczonej. Polega ona na tym, że ostatni w kolejności podatnik VAT rozlicza VAT z tytułu dokonania na jego rzecz dostawy towarów przez drugiego w kolejności podatnika VAT, jeżeli łącznie są spełnione następujące warunki:
- dostawa na rzecz ostatniego w kolejności podatnika VAT była poprzedzona WNT u drugiego w kolejności podatnika VAT,
- drugi w kolejności podatnik VAT nie posiada siedziby działalności gospodarczej na terytorium państwa członkowskiego, w którym kończy się transport,
- drugi w kolejności podatnik VAT stosuje wobec pierwszego i ostatniego w kolejności podatnika VAT ten sam numer identyfikacyjny na potrzeby VAT,
- ostatni w kolejności podatnik VAT stosuje numer identyfikacyjny kraju zakończenia wysyłki,
- ostatni w kolejności podatnik VAT został wskazany przez drugiego w kolejności podatnika VAT jako obowiązany do rozliczenia podatku VAT od dostawy towarów realizowanej w ramach procedury uproszczonej.
WTT to więc odpowiedź na konieczność zarejestrowania pośrednika w kraju wysyłki lub w kraju przeznaczenia. W „klasycznej” nieuproszczonej transakcji łańcuchowej, taki obowiązek istnieje. W WTT z kolei – nie. To duże uproszczenie dla pośrednika i zachęta do udziału w obrocie towarowym.
Nie każda transakcja łańcuchowa może być jednak trójstronna. Z zasady, dotyczy tylko transakcji z udziałem trzech podmiotów (choć praktyka nieco się w tej kwestii liberalizuje). Z całą pewnością, WTT dotyczy tylko transakcji unijnych. Są też wspomniane wyżej wymogi formalne dotyczące siedziby uczestników, posługiwania się stosownym numerem VAT oraz fakturowania i ewidencjonowania. Z całą pewnością jednak, WTT jest dobrym rozwiązaniem do uproszczenia unijnego obrotu towarowego. Niezależnie, czy sprzedajemy czy też kupujemy towary.
***
Praca nad książką VAT w transakcjach łańcuchowych pozwoliła mi odświeżyć spojrzenie na znany od wielu lat temat transakcji łańcuchowych. Z uwzględnieniem najnowszej praktyki podatkowej oraz mając w pamięci szereg problemów praktycznych moich Klientów. Wokół transakcji łańcuchowych narosło wiele mitów. Seria wpisów na blogu SOLVEO to próba zmierzenia się z tymi mitami, w skondensowanej formie. Jeśli interesuje Państwa szersze spojrzenie na VAT w transakcjach łańcuchowych, odsyłam do książki albo zapraszam bezpośrednio do kontaktu.
